Artysto – pamiętaj o droit de suite! Jeśli zastanawiasz się czy po sprzedaniu dzieła nadal możesz na nim zarabiać, to odpowiedź brzmi: „JAK NAJBARDZIEJ!”. Droit de suite, czyli prawo do twórcy wynagrodzenia za kolejne odsprzedaże dzieła funkcjonuje nie od dziś, ale artyści nadal zdają się zapominać o należnym im wynagrodzeniu. Dzisiaj przedstawiamy trzy żelazne zasady droit de suite!
1. Droit de suite działa przy każdej odsprzedaży dzieła
Odsprzedaż. To słowo klucz podczas omawiania pierwszej zasady. Drugim jest „profesjonalista”.
Po pierwsze! Droit de suite, czyli uprawnienie twórcy do uzyskania procentowego wynagrodzenia od każdej odsprzedaży jego dzieła, nie dotyczy pierwszej jego sprzedaży, czy przeniesienia własności choćby w formie darowizny. Jeśli zatem dzieło posiada ktoś inny niż autor i postanowi je sprzedać – mamy do czynienia z odsprzedażą.
Po drugie, aby skorzystać z droit de suite dzieło musi zostać odsprzedane przez podmiot, który zawodowo zajmuje się sprzedażą dzieł sztuki. Na przykład dom aukcyjny. Jeśli zatem kolejny właściciel dzieła – osoba prywatna – zdecyduje się utwór odsprzedać, niestety twórca nie będzie mógł uzyskać „procentu” od takiej sprzedaży.
Oczywiście, dzieło może być w obiegu przy okazji wielu transakcji i zmieniać właściciela regularnie. Artysta, jeśli otrzyma informację, że jakiś profesjonalny podmiot odsprzedał jego dzieło, może zwrócić się z wnioskiem o poinformowanie czy w ogóle dzieło zostało sprzedane, oraz w jakiej cenie. Po otrzymaniu odpowiedzi może żądać od podmiotu (sprzedawcy) uiszczenia odpowiedniej kwoty.
2. Artysto – pilnuj sprzedaży!
Czy kupujący musi powiadomić twórcę o nabyciu dzieła poprzez dom aukcyjny? Nie.
Czy dom aukcyjny posiada taki obowiązek? Co do zasady – nie.
Prawo z jednej strony chroni twórców dając im możliwość korzystania z droit de suite, z drugiej jednak strony nie ma prostej drogi dla weryfikacji gdzie i kiedy dane dzieło zostało odsprzedane. Istnieją formacje, które wspierają twórców w ich drodze do pozyskiwania wynagrodzeń z tytułu droit de suite (np. Związek Polskich Artystów Plastyków), jednak nie obejmują one automatycznie wszystkich twórców i wszystkich utworów. Zawsze to do twórcy należy pierwszy krok.
Co najważniejsze – prawo nie stworzyło organizacji, czy mechanizmu pozwalającego sprawdzić dane o sprzedaży dzieła. W efekcie twórcy odsprzedawanych dzieł muszą de facto prowadzić własne dochodzenia w tej sprawie i zwracać się do zawodowych sprzedawców osobiście.
O czym należy pamiętać?
Twórca w celu realizacji droit de suite może zwrócić się do podmiotu, który sprzedał jego dzieło, w terminie do trzech lat od chwili odsprzedaży.
3. Droit de suite można dziedziczyć!
Droit de suite jest prawem majątkowym. Obowiązuje jeszcze przez 70 lat od momentu śmierci twórcy i jest dziedziczne! To oznacza, że jeszcze przez 70 lat od śmierci twórcy, jego spadkobiercy będą mogli pobierać odpowiednie wynagrodzenie z tytułu odsprzedaży dzieła przez profesjonalnych sprzedawców.
Wszystkie kwestie opisane w punkcie 1 oraz 2 dotyczą zatem również spadkobierców artysty!
Co ważne – tego uprawnienia nie można się zrzec, ani przenieść na inną osobę. Nie można upoważnić kogoś innego do uzyskiwania wpływów na podstawie droit de suite. Uprawnień z tytułu droit de suite nie można również sprzedać.
Jakie stawki obowiązują aktualnie? Oto co mówi prawo:
„Twórcy i jego spadkobiercom, w przypadku dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworu plastycznego lub fotograficznego, przysługuje prawo do wynagrodzenia stanowiącego sumę poniższych stawek:
1) 5% części ceny sprzedaży, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale do równowartości 50 000 euro, oraz
2) 3% części ceny sprzedaży, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 50 000,01 euro do równowartości 200 000 euro, oraz
3) 1% części ceny sprzedaży, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 200 000,01 euro do równowartości 350 000 euro, oraz
4) 0,5% części ceny sprzedaży, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 350 000,01 euro do równowartości 500 000 euro, oraz
5) 0,25% części ceny sprzedaży, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale przekraczającym równowartość 500 000 euro
– jednak nie wyższego niż równowartość 12 500 euro.”
_______________
Chcesz wiedzieć więcej? Sprawdź nasze inne artykuły.
Masz pytania? Przejdź do zakładki KONTAKT
