Czy wiesz, że ubezpieczenie z ZUS dotyczy między innymi artystów i twórców? Oznacza to, że artyści również mogą otrzymać emeryturę, a w przypadku choroby – skorzystać z zasiłku chorobowego w ramach ubezpieczenia z ZUS-u. Dziś wyjaśniamy jak takie ubezpieczenie jest regulowane, czy jest obowiązkowe i kogo dokładnie dotyczy…
Artysta, twórca – czyli kto?
Kwestię ubezpieczeń ZUS reguluje ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. W ramach tej ustawy określony został zakres działalności zaliczanych do artystycznych/twórczych. I tak, zgodnie z ustawą za artystę uważa się:
- osobę wykonującą zarobkowo działalność artystyczną w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej,
- reżyserii teatralnej i estradowej,
- sztuki tanecznej i cyrkowej oraz
- w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki,
- kostiumografii, scenografii, a także
- w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów,
- operatorów obrazu i dźwięku,
- montażystów i kaskaderów.
Ustawa odrębnie zdefiniowała twórców. Zgodnie z przepisami za twórcę można uznać:
- osobę, która tworzy dzieła w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki,
- literatury pięknej,
- sztuk plastycznych,
- muzyki,
- fotografiki,
- twórczości audiowizualnej,
- choreografii i lutnictwa artystycznego oraz
- sztuki ludowej, będące przedmiotem prawa autorskiego.
Twórca jako przedsiębiorca?
Mogłoby się wydawać, że ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych na równi stawia artystów, twórców oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą, ponieważ i jedni i drudzy są uznawani za osoby prowadzące pozarolniczą działalność, jednak procedura rejestracji tych dwóch podmiotów w ZUS jest zdecydowanie inna.
Osoba, która prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą w terminie 7 dni od jej założenia powinna zgłosić się do ubezpieczeń ZUS. Oczywiście – jeśli artysta/twórca zdecyduje się na założenie własnej działalności – ten obowiązek będzie go dotyczyć.
Natomiast, jeśli artysta czy twórca nie chce zakładać działalności gospodarczej, a faktycznie wykonuje czynności określone w ustawie i chce zostać objęty ubezpieczeniem w ramach ZUS, powinien złożyć odpowiedni wniosek do Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców.
Czym zajmuje się Komisji do Spraw Zaopatrzenia Emerytalnego Twórców?
Komisja wydaje decyzję w której stwierdza czy dany artysta lub twórca faktycznie wykonuje działalność artystyczną bądź twórczą i dodatkowo ustala konkretną datę od której taka działalność jest przez niego wykonywana.
Po uzyskaniu takiej decyzji artysta/twórca ma 7 dni żeby zgłosić się do ZUS do ubezpieczenia i od tej pory ma obowiązek opłacać składki ubezpieczeniowe.
UWAGA! Może zdarzyć się tak, że Komisja określi, że rozpoczęcie wykonywania przez artystę/twórcę działalności nastąpiło jakiś czas przed wydaniem decyzji. Wtedy twórca/artysta będzie musiał uregulować składki również za ten okres. Pozytywna wiadomość jest taka, że ZUS nie naliczy od tych „zaległych” składek żadnych odsetek.
Ubezpieczenia obowiązkowe?
Które z ubezpieczeń są obowiązkowe? Emerytalne, wypadkowe i rentowe. To trzy ubezpieczenia, które trzeba opłacać obowiązkowo. Oprócz tych ubezpieczeń mamy jeszcze ubezpieczenie chorobowe, które (jako jedyne) obowiązkowe nie jest, ale większość osób się na nie decyduje – umożliwia wypłatę świadczeń w przypadku choroby, czy ciąży, innymi słowy ubezpieczony nabywa prawo do zasiłków:
- chorobowego i
- macierzyńskiego.
Jak wspomnieliśmy wcześniej nic nie stoi na przeszkodzie, aby artysta lub twórca prowadził własną działalność gospodarczą i był ubezpieczony z tego tytułu. Ta opcja umożliwia również skorzystanie z licznych ulg i obniżek składek.
Twórca/artysta może zostać również zatrudniony na umowę o pracę lub umowę zlecenie i posiadać ubezpieczenie w ZUS w ramach tego stosunku. Powyżej przedstawiona została alternatywna podstawa dla podlegania ubezpieczeniom w ramach ZUS. Wybór tej odpowiedniej zależy oczywiście od indywidualnej sytuacji danego twórcy/artysty.
Ważne aby wybrać optymalne rozwiązanie, a jeśli masz z tym problem pamiętaj, że możesz w tej kwestii skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika. Trzymamy kciuki!
