Dzieło może mieć więcej niż jednego autora. Co więcej, jeśli dwóch artystów decyduje się na stworzenie wspólnego dzieła – nie muszą oni angażować się w proces twórczy w ten sam sposób. Do dzieł tworzonych przez kilku artystów mają zastosowanie przepisy prawa autorskiego, regulujące choćby kwestię sprzedaży dzieła… No właśnie – a jak sprzedać dzieło stworzone przez kilku artystów? Czy prawa autorskie przysługują wszystkim współautorom? Kiedy prawo do współtworzonego dzieła wygasa? Dziś objaśniamy wszystkie najważniejsze kwestie związane ze współautorstwem!
Czym jest współautorstwo?
Ze współautorstwem, jak można się domyślić mamy do czynienia w sytuacji, kiedy dane dzieło stworzyło kilku twórców. Istotnym elementem jest to, aby każdy z twórców miał jakiś skład w powstanie dzieła. Ten wkład powinien być faktyczny i twórczy. Przykładowo, osoba, która przedstawi twórcom inspirację do stworzenia dzieła współautorem nie będzie.
Współautorstwem nie jest przypadkowe połączenie dzieł, czy celowe ich połączenie przez osobę trzecią. Oznacza to, że kolaż nie będzie stanowił utworu stworzonego w ramach współautorstwa. Wspólne działanie twórców musi być świadome oraz nastawione na stworzenie określonego dzieła.
Współautorzy korzystają z praw przysługujących pojedynczym twórcom. Do utworów stworzonych w ramach współautorstwa mają zastosowanie przepisy prawa autorskiego. Dlatego takie utwory, jak wszystkie pozostałe, muszą być oryginalne i spełniać wymóg indywidualności. W przeciwnym wypadku twórcy nie będą korzystać z praw przysługujących im na podstawie przepisów prawa autorskiego.
Który z twórców ma prawa autorskie do dzieła?
Panuje przekonanie, że w przypadku utworów tworzonych przez kilku artystów prawa autorskie przysługują temu, który włożył w dzieło największy wkład. Jaki w takim wypadku miałyby sens regulacje prawa autorskiego dotyczące współautorstwa? Oczywistym jest, że gdyby tak było – nikt (choćby z przyczyn ekonomicznych) nie decydowałby się na tworzenie dzieła wspólnie z innym artystą.
Jak zatem przedstawia się kwestia praw autorskich do dzieła stworzonego przez kilku artystów?
Prawa autorskie do dzieła przysługują wszystkim współtwórcom. Musimy podkreślić, że mowa tutaj o autorskich prawach majątkowych. Prawo autorskie do współtworzonego dzieła jest prawem wspólnym, dzielonym między artystami na udziały. Co do zasady przyjmuje się, że udziały są równe. Czyli jeśli daną rzeźbę stworzyło czterech artystów, każdemu z nich przysługuje 25% udziałów w prawie do danego dzieła.
Co jeśli któryś ze współtwórców faktycznie miał większy wkład w dzieło niż pozostali?
Od zasady przedstawionej wyżej są oczywiście wyjątki. Oczywiście, niejednokrotnie zdarzają się sytuacje, że jeden ze współtwórców poświęcił faktycznie dużo więcej czasu, energii czy środków na stworzenie dzieła. Może z tego tytułu oczekiwać, że jego udziały będą proporcjonalnie większe.
WARTO WIEDZIEĆ!
Wielkością udziałów w prawie autorskim nie można dowolnie manipulować. Ich wysokość to nie kwestia umowy, czy spisania aktu notarialnego. Jeśli faktycznie wkład twórczy artystów różnił się, to sąd musi określić jaki procent udziałów będzie przysługiwał każdemu ze współtwórców.
Kilku twórców dzieła – czy muszą podpisywać jakąś umowę?
Nie. Chyba, że umowa jest niezbędna do wykonania danych czynności. Albo jeżeli chcą się upewnić, że któryś z twórców wykona swoją część dzieła. Nie ma to jednak wpływu na przysługujące współtwórcom prawa autorskie, które – jak wyjaśniliśmy wyżej – przysługują każdemu twórcy automatycznie.
Kilku twórców dzieła… który z nich może je sprzedać?
Sprzedaż dzieła współtworzonego nie jest prosta. Jeżeli osoba trzecia chciałaby kupić całe dzieło współtworzone (np. rzeźbę), na sprzedaż musieliby się zgodzić wszyscy współautorzy.
Wynika to z tego, że każdy ze współautorów ma w prawach majątkowych do dzieła swój udział. Oznacza to, że każdy ze współautorów mógłby sprzedać jedynie swoją część udziałów… Wtedy nabywca co prawda miałby daną udziałów w rzeźbie, jednak to gdzie miałaby się ona znajdować zapewne byłoby kwestią mocno sporną.
Zgoda wszystkich współtwórców jest wymagana w przypadku jakiegokolwiek rozporządzania dziełem. Przykład? Jeżeli na podstawie książki stworzonej przez kilku autorów miałby powstać serial – potrzebna byłaby zgoda ich wszystkich.
WARTO WIEDZIEĆ!
Autorskie prawa osobiste do dzieła współtworzonego nie mogą zostać przeniesione na inną osobę (są niezbywalne).
Kiedy wygasają prawa autorskie do dzieła tworzonego przez kilku artystów?
Autorskie prawa osobiste są niezbywalne i nieograniczone czasowo. To prawa chroniące więź twórcy z autorem.
Autorskie prawa majątkowe do dzieła tworzonego przez wielu autorów wygasają po upływie siedemdziesięciu lat od momentu śmierci artysty, który zmarł ostatni.
______
Odwiedź nas na:
facebooku
instagramie
