Charakterystyczne pociągnięcia pędzlem, żywa kolorystyka – wiesz, że patrzysz na dzieło van Gogha. Rzeźba przypominająca balonowego zwierzaka aż krzyczy Jeff Koons. Kropki, mocne kolory tworzące hipnotyzujące wzory – to musiała być Yayoi Kusama. Oryginalny styl to to co pozwala artyście się wyróżnić. To dzięki niemu odbiorcy są w stanie w kilka sekund określić kto jest autorem dzieła. W przypadku wielu artystów styl staje się ich wizytówką, nieodłącznym elementem twórczości… ale czy podlega ochronie prawnej?
Styl – czyli co?
Prawo autorskie chroni utwór – to nie podlega wątpliwości. Ochronie prawnoautorskiej podlega rezultat działalności twórczej, czyli samo dzieło. Takim dziełem będzie obraz, piosenka, zdjęcie.
Styl natomiast jest jedynie częścią składową dzieła, ale nie stanowi odrębnego przedmiotu prawa autorskiego. Styl może być naszą wizytówką. Wpływać na oryginalność utworu. Nie możemy go jednak określić jako osobny byt. Gdyby nie sam efekt pracy – utwór, styl nie mógłby się pojawić.
Co podlega ochronie prawa autorskiego?
Zgodnie z Wyrokiem NSA w Lublinie „Ochrona prawo autorska nie rozciąga się na też na sam proces twórczy, metodę twórczą czy technikę zastosowaną przy tworzeniu dzieła”. Wobec tego prawo autorskie stylu nie może obejmować.
W dobie internetu, kiedy każdy dzieli się efektami swojej pracy nietrudno znaleźć artystów tworzących w podobnym stylu. Czasem jest to efektem inspiracji, czasem przypadku. Wypracowując swój styl trzeba mieć na uwadze, że ktoś zacznie, lub już tworzy w stylu podobnym do naszego. I nie stanowi to naruszenia naszego prawa o ile działania to nie spełnia przesłanek plagiatu.
Co jeśli ktoś kopiuje mój styl?
W kontekście prawa autorskiego kwestia ochrony stylu jest zamknięta. Swoje drzwi w tej sytuacji otwiera przed nami natomiast kodeks cywilny. W pewnych sytuacjach, gdy styl faktycznie stanowi „etykietę” na stałe przyklejoną do autora – można egzekwować jego wykorzystanie. Wykorzystanie stylu może stanowić naruszenie dóbr osobistych. Działanie to musi być bezprawne, co w niektórych przypadkach może być trudne do udowodnienia.
Tym niemniej istnieje możliwość dochodzenia swoich praw w sytuacji gdy ktoś bezprawnie wykorzystuje nasz styl.
Warto wspomnieć, że „kopiowanie” cudzego stylu może nosić znamiona plagiatu. Jeśli ktoś tworzy dzieła identyczne do naszych, wykorzystuje nasze utwory – mamy prawo oskarżyć daną osobę o plagiat.
Jest to sytuacja spotykana bardzo często i może pozwolić twórcy przyczynić się do zaprzestania kopiowania jego dzieł a tym samym – jego stylu. Więcej o plagiacie i o tym jak odróżnić go od inspiracji pisaliśmy TUTAJ.
Pamiętaj – jeśli ktoś tworzy dzieła identyczne do twoich upewnij się czy nie stanowią one plagiatu. Jeżeli masz wątpliwości co do działań jakie należy podjąć w takiej sytuacji – zgłoś się do odpowiedniego prawnika.
Jeśli ktoś narusza Twoje prawa autorskie istotne jest aby działać odpowiednio szybko.
Masz pytania? Przejdź do zakładki „kontakt” lub kliknij TUTAJ.
