Tworząc dzieło autor nabywa do niego prawa autorskie – zarówno osobiste jak i majątkowe. Te drugie wygasają po 70 latach od śmierci artysty. Mogą zostać przekazane – wtedy to nabywca może rozporządzać dziełem. Jeżeli jednak dzieło zostaje sprzedane przez podmiot zajmujący się profesjonalną sprzedażą dzieł – artysta powinien otrzymać odpowiednie wynagrodzenie. Jakie są warunki otrzymania danej kwoty ze sprzedaży? Ile ona wynosi? Odpowiadamy!
Droit de suitę – co to oznacza?
Droit de suitę jako prawo autorskie majątkowe zapewnia twórcom wynagrodzenie z tytułu zawodowej odsprzedaży oryginalnych egzemplarzy utworów. Prawo to ma zastosowanie do dzieł plastycznych, fotograficznych, rękopisów, utworów literackich i muzycznych. Zawodowa sprzedaż utworów to sprzedaż prowadzona chociażby przez galerie sztuki.
Wynagrodzenie na podstawie droit de suite zostaje przyznane jeżeli oryginalne dzieło zostanie odsprzedane przez podmiot zajmujący się sprzedażą dzieł sztuki. Oznacza to, że do sprzedaży nie może dokonać ani jego twórca ani spadkobierca. W związku z tym przy pierwszym rozporządzeniu dziełem przez samego twórcę, nie będzie miał on prawa do otrzymania wynagrodzenia z tytułu droit de suite.
Warto pamiętać, że to pierwsze rozporządzenie jest ujmowane bardzo szeroko. Nie musi wiązać się jedynie ze sprzedażą egzemplarza przez twórcę, a obejmuje każdą utratę własności rzeczy. Przykładowo, jeśli ktoś by dzieło ukradł, a następnie zostałoby ono wystawione na licytację w domu aukcyjnym, to od odsprzedaży dokonanej w wyniku tej licytacji twórca lub spadkobiercy zyskaliby prawo do wynagrodzenia z tytułu droit de suite.
Czy artysta otrzyma pełną kwotę ze sprzedaży dzieła?
Droit de suite ma zastosowanie przypadku odsprzedaży dzieła przez podmiot taki jak np. galeria sztuki. Dochodzi do tego, jak wskazano wyżej, już po pierwszym rozporządzeniu dziełem (np. przekazaniu lub sprzedaży). W takiej sytuacji artysta nie jest już pełnoprawnym właścicielem dzieła. Nie może zatem otrzymać pełnego wynagrodzenia, a jedynie określony procent ze sprzedaży. Takie rozwiazanie wydaje się być najbardziej fair zarówno wobec artysty jak i sprzedawcy.
Wynagrodzenie artysty przy odsprzedaży utworu zależne jest od jego ceny. Im jest wyższa tym jego zysk będzie większy. Ustawa określa stawki w euro, dzieląc stawki w zależności od wysokości wynagrodzenia i sumując je. Przykładowo, jeżeli obraz artysty X zostanie sprzedany za 10 tysięcy euro, otrzyma on 5% tej kwoty. Jeżeli natomiast dzieło kosztować będzie 70 tysięcy euro – artysta otrzyma 2 500 euro plus 3% z 20 tysięcy euro.
Czy prawo do zysku ze sprzedaży dzieła można nabyć?
Co do zasady prawo do wynagrodzenia oparte na droit de suite nie jest zbywalne. Jest ono przypisane autorowi oryginalnego dzieła. Alternatywnie współtwórcom. Prawo to nie podlega również egzekucji. Można je jednak dziedziczyć!
Spadkobiercy mogą odziedziczyć droit de suite zarówno poprzez dziedziczenie ustawowe, jak i testamentowe. Na spadkobierców przechodzą autorskie prawa majątkowe (nie osobiste!). Czyli droit de suit przenieść nie można, natomiast po śmierci twórcy przechodzi ono na spadkobierców, którzy przenieść go także nie mogą.
Droit de suite wygaśnie 70 lat po śmierci artysty. Do tego czasu spadkobiercy będą mogli otrzymywać korzyści z odsprzedaży oryginalnego dzieła.
